حجم تامین مالی از طریق بورس کالا طی شش ماه گذشته با رشد مطلوبی مواجه شد. سهم محصولات صنعتی و معدنی در این رشد بالاتر از سایر کالاها بوده است.حامد سلطانی نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران امروز در نشست خبری خود با اصحاب رسانه به تشریح دستاوردهای این بورس در نیمه نخست امسال و اعلام برنامه های نیمه دوم سال پرداخت و گفت: ارزش معاملات بازارهای مالی بورس کالا در 6 ماه نخست امسال در حالی به 185 هزار میلیارد ریال رسیده است که ارزش بازار فیزیکی این بورس روی رقم 168 هزار میلیارد ریال قرار گرفته است.

سلطانی نژاد گفت: در 6 ماهه ابتدایی سال 95 ارزش معاملات بورس کالای ایران به بیش از 35 هزار میلیارد تومان رسیده است که با در نظر گرفتن کل معاملات بازار سرمایه مشخص می شود که بورس کالا سهم 40 درصدی از کل ارزش معاملات بازار سرمایه را به خود اختصاص داده و در رتبه اول بین سایر بورس ها قرار گرفته است.

معاملات طلا در بورس کالا

مدیر عامل بورس کالا از اثرگذاری قیمت جهانی طلا در معاملات طلای بورس کالای ایران خبر داد و گفت: قراردادهای معاملات آتی سکه ١٣٦ درصد رشد کرد.

وی افزود: طلا آینده روشنی در بورس کالای ایران خواهد داشت و ما دوست داریم به صورت کاملا تخصصی روی این کالا کار کنیم. بر این اساس شاهد رشد ٢١٣ درصدی معاملات طلا در بورس بودیم.

مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: در عین حال هر دو هفته یکبار عرضه شمش طلا در بورس کالا صورت می‌گیرد. این در شرایطی است که معاملات طلا در بازارهای جهانی تلاطماتی را تجربه کرده است که این روند باعث افزایش حجم معاملات بازار شده است.

به گفته سلطانی نژاد، در حوزه شمش طلا و گواهی سپرده سکه طلا کار خوبی صورت گرفته و این معاملات اکنون به صورت آنلاین انجام می‌شود به نحوی که رشد ٢١٣ درصدی را در حوزه معاملات طلا شاهد هستیم.

وی گفت: هم اکنون رشد ١٣٦ درصدی را در حجم معاملات قرارداد آتی سکه شاهد هستیم.

نقش بورس کالا در تامین مالی تولید

وی درباره تامین مالی از طریق بورس کالا گفت: در شش ماهه نخست امسال ۱۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تأمین مالی انجام شده است که این رقم شامل قراردادهای سلف و نیز سلف موازی است. این در شرایطی است که بازار سرمایه توانسته نقش خود را به خوبی در تامین مالی گروه های مختلف ایفا کند.

به گفته وی سال گذشته میزان مبادلات محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالا در صدر قرار داشت و بعد از آن به ترتیب محصولات کشاورزی با 31 درصد، محصولات پتروشیمی با 17 درصد، فرآورده های نفتی با 2 درصد رشد قرار گرفتند.

سلطانی نژاد افزود: حجم مبادلات بورس کالا به طور کلی در سال 94 به رقم 26 هزار تن محصول به ارزش 470  هزار میلیارد ریال رسید که پیش بینی می شود این رقم در پایان سال 95 رشد چشمگیری داشته باشد.

سلطانی‌نژاد در خصوص ورود شورای رقابت به پرونده عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا گفت: ورود شورای رقابت به این پرونده به خاطر انحصاری بودن محصولات پتروشیمی بوده است و تمام مطالبات پتروشیمی‌ها در شورای رقابت پاسخ داده شد. بر این اساس دستورالعمل مربوطه پیش از ابلاغ هم برای نظرخواهی ارسال و در نهایت جلسه‌ای با حضور وزیر صنعت برگزار گردید.

وی ادامه داد: قراردادهای بلندمدت ساز و کاری است که در بورس کالا وجود داشت و هم‌اکنون نیز اصلاحات در حال انجام است البته باید توجه داشت که کالاهای پتروشیمی بین مجتمعی هیچ‌گاه مورد پذیرش بورس کالا نبوده است.

سلطانی‌نژاد خاطرنشان کرد: محصولات پتروشیمی با یک تغییر کوچک قابلیت تبدیل به هم دارند و باید راجع به عدم شفافیت‌، تمام راه‌ها را ببندیم. البته ما مکانیزم عرضه‌های خاص را سال‌ها است که فراهم کردیم و آمار عرضه نیز نشانگر این است که توانسته‌ایم زیرساخت‌ها را فراهم نماییم.

سلطانی‌نژاد تاکید کرد: از جهت محصولات پتروشیمی بالغ بر ٣٠٠ نوع محصول عرضه می‌شود و تعداد کمی از محصولات پتروشیمی خارج از بورس کالا خرید و فروش می‌شود.

وی افزود: تا پایان روز گذشته با بیش از 51 هزار کشاورز که محصول جو دامی خود را از طریق بورس کالا عرضه کرده اند تسویه کامل شده است.

وی ادامه داد: تسویه با کشاورزان با مکانیزم خاص انجام می‌شود و اطلاعات کشاورزان راستی‌آزمایی می‌شود؛ یعنی اطلاعات کشاورزان وارد شده و بانک اطلاعات را چک می‌کنیم و پس از تایید، پول به حساب کشاورزان واریز می‌شود؛ با این مکانیزم کشاورزان دو سوم پول محصولات خود را دریافت می‌کنند.

مدیرعامل بورس کالا با ارائه آمار معاملات محصولات کشاورزی افزود: طی شش ماه گذشته بیش از 844 تن جو دامی از طریق بورس کالا به ارزش حدود 6 هزار میلیارد تومان مبادله شده که در این رابطه تعداد 65 هزار و 769 کشاورز با تحویل محصول به انبارهای بورس کالا رسید دریافت کرده‌اند.

این مقام مسئول در ادامه گفت: بورس کالاا طی شش ماه نخست سال جاری با 353 هزار میلیارد ریال که معادل 40 درصد از ارزش کل بازار سرمایه است توانسته رسالت خود را به انجام برساند.

انبارهای بورس کالا در مناطق آزاد

سلطانی نژاد تصریح کرد: بحث استفاده از انبارهایی که در منطقه آزاد است چه در زمینه صادرات و چه واردات از جمله محورهایی است که زیرساخت هایش صورت گرفته و انبارهای منطقه آزاد اروند به عنوان اولین پایلوت صادرات کالا استفاده خواهد شد.

به گفته مدیر عامل بورس کالای ایران عضویت در فدراسیون جهانی بورس ها (WFE)یکی از اتفاقاتی بود که در شش ماه اول سال جاری صورت گرفت و ساز و کاری فراهم شد که از تجربیات جهانی برای پیشرفت بازارهای کالایی استفاده کنیم و آن چیزی که سال ها به دنبالش هستیم این است که عرصه ای وجود داشته باشد تا بتوانیم با تمامی بورس های کالایی دنیا در زمینه تبادل اطلاعات همکاری داشته باشیم.

وی ادامه داد:  مذاکره با کشورهای همسایه را نیز جهت عرضه بدون واسطه کالاهای صادراتی توسط تولیدکنندگان ایرانی از طریق بورس همچنان در دستور کار داریم و متاسفانه اتفاقاتی که در این کشورها شاهد بودیم که یک مقدار روند را کندتر کرد اما امیدواریم به زودی بعد رفع این مشکلات و ثبات در این کشورها شاهد از سرگیری همکاری با آن ها باشیم.

وی در رابطه اقدام مهمی که در زمینه راه اندازی  بازار مشتقه ارزی صورت گرفته است گفت: یکی از زیر ساخت هایی که لزوم آن در بورس کالا و برای راه اندازی بازارهای مالی جدید به ویژه بازار آتی ارز احساس می شد و به نظر می رسید هر چه زودتر باید فراهم شود، زیر ساخت های علمی و مبانی تئوریک بود بر همین اساس تصمیم گرفتیم منبعی را فراهم کنیم تا اگر کسی سوالی در زمینه بازار مشتقه داشت به آن مراجعه کند بر همین اساس در این زمینه کتاب پوشش نوسانات نرخ ارز از سوی بورس کالای ایران منتشر شد .

به گفته وی ، اصلاح ساختار مالی و افزایش سرمایه شرکت به 900 میلیارد ریال نشان می دهد که بورس کالای ایران زمینه بزرگ شدن را دارد و می تواند نقش موثری را در اقتصاد کشور ایفا کند.

قرارداد بلندمدت پتروشیمی ها با مشتریان ثابت

سلطانی نژاد در رابطه با حوزه پتروشیمی عنوان کرد: در بازار پتروشیمی نیز تا به حالا تعادل خوبی ایجاد شده و نشان دهنده آن است که عرضه کنندگان محصولات پتروشیمی تعامل خوبی با بورس کالای ایران داشته اند و برنامه های عرضه خود را به بورس اعلام کرده اند .

وی گفت: ایجاد زیرساخت های لازم برای معامله محصولات در قالب قراردادهای بلندمدت هم موضوع مهمی است؛ در این زمینه شرکت های پتروشیمی که مشتریان ثابتی را در حوزه پایین دست دارند می توانند با قیمت هایی که در بورس کشف می شود قراردادهای بلند مدت انجام دهند و اما دغدغه هایی که در این زمینه وجود دارد بیشتر به بحث قیمت و ایفای تعهدات مربوط است که در بورس کالای ایران با ساختار سازی که صورت گرفته همه این مشکلات تا حدود زیادی مرتفع شده است.

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه تاکید کرد: اتفاق خوب دیگری که طی ماه های اخیر از سوی بورس کالا در حوزه پتروشیمی رخ داد، پالایش خریداران محصولات پتروشیمی بود به طوریکه برخی از خریدارانی که بیشتر حالت واسطه گری مخرب داشتند از گردونه رقابت حذف شدند.

معامله 380 هزار تن شکر

سلطانی نژاد در مورد عرضه شکر در بورس کالای ایران گفت: در حوزه شکر کمک به ایجاد تعادل در بازار شکر از طریق تسهیل معاملات آن در بورس ایجاد شد تا شرایطی همچون تسهیل صدور کد معاملاتی برای مشتریان، تسهیل زمینه حضور بنکداران، همکاری نزدیک با عرضه کنندگان و پیگیری افزایش عرضه از طریق وزارت جهاد کشاورزی صورت بگیرد.

وی اظهار داشت: اگر نگاهی به معاملات شکر در بورس کالا بیاندازیم، متوجه تعادل قیمت ها خواهیم شد و همچنین در مقابل عرضه 585 هزار تنی این محصول، معامله 380 هزارتن شکر در آمار معاملات بورس کالای ایران ثبت شده است.

برنامه بورس کالا تا پایان سال 95
مدیر عامل بورس کالای ایران در ادامه به برنامه های بورس کالا در آینده نزدیک اشاره کرد و افزود: معاملات قراردادهای اختیار معامله (آپشن) روی محصولاتی همچون سکه و ذرت خواهیم داشت که امیدواریم تا پایان سال راه اندازی شود.

به گفته سلطانی نژاد، برای راه اندازی یک ابزار مالی جدید همچون آپشن، رویکرد آگاهی بخشی توسط رسانه ها نیاز است به طوریکه بازارهای آتی و آپشن می توانند در تنظیم بازارهای مختلف به خصوص کشاورزی نقش ویژه ای را ایفا کنند.

به گفته وی راه اندازی معاملات قراردادهای آتی ارز و پی وی سی، معاملات گواهی سپرده کالایی محصولات صنعتی و پتروشیمی، تابلوی مناقصه و معاملات زنجیره ای سلف از دیگر برنامه های بورس کالای ایران تا پایان سال خواهد بود.

وی افزود: زمینه سازی برای راه اندازی معاملات تهاتری، افزایش ساعات معاملاتی بازار قراردادهای آتی، اجرای سیاست قیمت تضمینی در خصوص ذرت، پیگیری عرضه 3 میلیون تن گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی، پیگیری راه اندازی معاملات اوراق مجوز کالایی، طراحی مدل کسب و کار برای بازار فیزیکی و مشتقه به تفکیک گروه های کالایی، طراحی و اجرای سیستم مدیریت ریسک یکپارچه و طراحی و اجرای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت از دیگر اقدامات پیش روی بورس کالا است.

مدیرعامل بورس کالای ایران در پایان گفت: همچنین یکپارچه سازی سامانه های معاملاتی، عمومی سازی و توسعه سرویس های انتشار اطلاعات، تالیف، ترجمه و انتشار کتاب به منظور تبیین و آگاه سازی در خصوص رویکردهای حمایتی از بخش کشاورزی از طریق بورس‌های کالایی، طراحی قانون قبض انبار و شناسایی سازوکارهای  بورس های کالایی و مشتقه دنیا نیز از مهمترین عملکردها و اقداماتی است که در دستور کار بورس کالای ایران قرار دارد.