قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به بررسی نحوه کشف بزرگ‌ترین محموله قاچاق بعد از انقلاب پرداخته است.قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، فاش کرد،که در این ماجرا اصلا کالایی در کار نبوده، بلکه فقط تخلف قاچاق این محموله کشف شده است و چه‌بسا این کالاها در بازار توزیع و حتی مصرف هم شده باشد. این محموله که لقب بزرگ‌ترین قاچاق ٣٨ سال اخیر کشور را یدک می‌کشد، عمدتا شامل کالاهای مصرفی شامل اسباب‌بازی، تجهیزات دکوری چوبی، لوازم خانگی، بلور، کریستال، چینی‌آلات و مواردی از این‌دست بوده است که با سندسازی و دورزدن گمرک از بندر شهیدرجایی وارد کشور شده و واکنش‌هایی را نیز در پی داشته است.
اداره روابط‌عمومی اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان نیز پس از انتشار اخباری مبنی بر بازداشت تعدادی از پرسنل سازمان بنادر در رابطه با باند قاچاق، بی‌کار ننشست و اعلام کرد: «آنچه با عنوان بازداشت تعدادی از پرسنل سازمان بنادر و دریانوردی در خبر مذکور درج شده، اساسا کذب محض و عاری از حقیقت بوده و احدی از پرسنل این سازمان بازداشت نشده و حتی به‌عنوان مطلع به مراجع قضائی دعوت نشده‌اند». دراین‌بین، محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز ضمن قدردانی از نیروی انتظامی بابت شناسایی این محموله، خواستار ارسال جزئیات این محموله به اتحادیه شده تا امکان همکاری بیشتری با نیروی انتظامی در شناسایی محموله‌های دیگر قاچاق فراهم شود. به گفته او، اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی درحال‌حاضر اطلاعی از بِرندهای این محموله قاچاق ندارد. درادامه جزئیات بیشتری را در گفت‌وگوی قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز،بخوانید:
دیروز از کشف بزرگ‌ترین محموله قاچاق ٣٨سال اخیر کشور خبر داده شد؛ جزئیات ماجرا چه بوده است؟
یکی از رویکردهای جدی مجموعه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دستگاه‌های عضو ستاد، در دوره اخیر به‌ویژه پس از تأکیدات مقام معظم رهبری، مبارزه با قاچاق کلان و سازمان‌یافته بوده؛ اما قاچاق سازمان‌یافته و مبارزه با آن مستلزم ابزار و امکانات الکترونیکی و اقدامات اطلاعاتی وسیعی است. در مجموعه ستاد، از اواخر سال ٩٤ کمیته‌ای با عنوان «کمیته مقابله با قاچاق سازمان‌یافته» متشکل از نمایندگان نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، سازمان تعزیرات حکومتی، قوه قضائیه و گمرک شکل گرفته که مجموعه تصمیم‌های گرفته‌شده در این کمیته منجر به این شده است که دستگاه‌های عضو، به‌ویژه دستگاه‌های کاشف مانند نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات، تمرکز ویژه‌ای بر مبارزه با قاچاق سازمان‌یافته داشته باشند.
در این شرایط با توجه به اینکه ابزار و امکانات الکترونیکی خوبی نیز در کشور در حال شکل‌گیری است، امکان رهگیری و کشف این نوع قاچاق، بیشتر از گذشته فراهم شده است. اکنون در نتیجه اجرای سامانه جامع امور گمرکی، معروف به پنجره واحد، گمرک جمهوری اسلامی ایران ظرفیتی پیدا کرده که می‌تواند به‌راحتی مجموعه واردات و صادرات کشور را به‌صورت سیستمی و الکترونیکی رهگیری کند.
مجموع تقاطع‌گیری‌های انجام‌شده در پنج ماه گذشته از برخی داده‌های موجود در سامانه الکترونیکی گمرک و دیگر دستگاه‌ها، منجر به این شد که رد یک مجموعه کالای قاچاق که وارد بنادر کشور شده اما مراحل قانونی ترخیص از طریق گمرک را طی نکرده بود، گرفته شود. در این ماجرا تا‌کنون بیش از ٢١٠ کانتینر با ارزش گمرکی بالغ بر ١٩٠ میلیارد تومان کشف شده که بدون انجام ترتیبات گمرکی از بندر شهید رجایی خارج شده است. در پی این کشف، ردیابی‌هایی شد؛ مالکان و صاحبان حقیقی و حقوقی این کانتینرها و عوامل دخیل در سندسازی، جعل و دست‌اندرکار در خروج غیرقانونی محموله از بندر شهید رجایی شناسایی شدند. پرونده اینها نیز در مرجع قضائی استان هرمزگان تشکیل شده و در حال رسیدگی است.
این محموله شامل چه کالاهایی بوده و آیا کاملا کشف شده است یا هنوز تحقیقات ادامه دارد؟
انتظار می‌رود در ادامه رهگیری این پرونده تعداد بیشتری کانتینر مفقودی و خارج‌شده از محوطه بندر کشف شود. براساس اسناد موجود این پرونده، بخش زیادی از این ٢١٠ کانتینر حاوی اسباب‌بازی، تجهیزات دکوری چوبی، لوازم خانگی، بلور، کریستال، چینی‌آلات و مواردی از این دست بوده است که در مرجع قضائی به‌صورت قاطع رسیدگی می‌شود. البته امیدوار هستیم رهگیری‌های این پرونده منجر به کشفیات بیشتری شود، سرنخ‌هایی هم که وجود دارد گواه این مدعاست.
این ٢١٠ کانتینر، وارد محوطه گمرک نیز شده و بعد با سندسازی خارج شده‌اند؟
نه؛ باید تفکیکی بین محوطه بندر و منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی با محوطه تحت کلید گمرک قائل شویم. این کانتینرها تحت کلید گمرک قرار نگرفته‌اند، بلکه قبل از انجام تشریفات قانونی خروج از مجموعه گمرک، از درِ منطقه ویژه و بندر شهید رجایی خارج شده‌اند؛ به عبارتی گمرک را کاملا دور زده‌اند.
در صحبت‌ها اشاره کردید که با استفاده از اطلاعات گمرک و دیگر دستگاه‌ها این محموله کشف شده؛ آیا گمرک بدون اینکه این محموله وارد محوطه شود، در جریان واردات آن به کشور بوده است؟
گمرک در نتیجه پیاده‌سازی پنجره واحد امور گمرکی، دیتاهای مربوط به مجموعه کالاهایی را که وارد کشور می‌شود، از مبادی اصلی و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی می‌گیرد. اکنون هم در تطابق این دیتاها و رصد آنچه وارد کشور و انبارهای بندر شهید رجایی شده و آنچه از گمرک خارج شده است، این محموله‌ها کشف شده که به‌صورت قاچاق از بندر وارد کشور شده‌اند.
مبدأ بارگیری این کالاها مشخص است؟
مطمئنا برای گمرک مشخص است اما من هنوز اطلاعی ندارم.
گفتید مالکان و صاحبان حقیقی و حقوقی این کانتینرها شناسایی شدند و برای عوامل دخیل در سندسازی و جعل هم پرونده قضائی تشکیل شده است. افراد شناسایی یا بازداشت‌شده چند نفر هستند؟
بر اساس آخرین آماری که اعلام شده و با حکم دستگاه قضائی ٤٠ نفر دستگیر شده‌اند.
چند نفر از نیروهای سازمان بنادر و گمرک دخیل بودهاند؟
از این افراد برخی صاحبان کالا و برخی هم وابسته به شرکت‌های حمل‌ونقل هستند. بخشی هم مربوط به شرکت‌های تحت پیمان سازمان بنادر بودند. به عبارتی برخی از فعالیت‌ها در بنادر کشور برون‌سپاری شده و در ید شرکت‌های وابسته به بخش خصوصی است. افرادی که در این پرونده دستگیر شده‌اند نیز عمدتا به شرکت‌های تحت پیمان سازمان بنادر و گمرک تعلق داشته‌اند. در شرایط فعلی نمی‌توان گفت از این دو سازمان کسی دخیل نبوده چراکه برخی مظنون هستند اما نه آن‌طور که بتوان قاطعانه گفت.
این ٤٠ نفر همه کارمندان آن شرکت‌ها بودهاند یا از مدیران این شرکت‌ها هم کسانی دست داشته‌اند؟
همه در سطح کارکنان هستند؛ درواقع یک تبانی بین کارکنان بوده است.
گفتید با پیگیری‌ها امیدوار هستید کالاهای قاچاق بیشتری کشف کنید. این کالاها در محوطه هستند یا خارج شده و رصد می‌کنید؟
اگر کالایی در محوطه باشد، قاچاق تلقی نمی‌شود. کالاها وقتی به صورت غیرقانونی از محوطه خارج شوند، قاچاق محسوب می‌شوند و امکان پیگیری دارند. البته شاید در پیگیری‌ها کالا هم کشف نشود کمااینکه در ماجرای این ٢١٠ کانتینر هم کالا کشف نشده و در حقیقت اسناد و مدارک گواه این است که این کالا به صورت قاچاق وارد کشور شده و تشریفات قانونی را طی نکرده است.
با این حساب شاید از این محموله اصلا کالایی در کار نباشد و همگی مصرف‌شده باشند؟
احتمال اینکه این کالاها مصرف‌شده باشد هم وجود دارد. ما ثابت کرده‌ایم که این محموله به صورت قاچاق وارد شده و افراد دخیل در این فرایند را شناسایی کردیم اما ممکن است توزیع و مصرف هم شده باشند.
پس چرا پیش از این کالاهایی که به این شیوه وارد کشور می‌شد، رهگیری نمی‌شدند؟ شاید هم رهگیری شده اما کشف نشده‌اند.
دولت با فراهم‌کردن زیرساخت‌های الکترونیک به این قابلیت رسیده که می‌تواند کالاها را رهگیری و کشف کند. این کالاها در گذشته هم می‌آمده اما امکان رهگیری آنها وجود نداشته؛ حالا سامانه‌های الکترونیکی که تکلیف ماده‌های پنج و شش قانون مباره با قاچاق کالا و ارز هستند و آیین‌نامه آن هم اخیرا به تصویب دولت رسیده و ابلاغ شده است، این ظرفیت را ایجاد کرده که این کار انجام شود. نکته‌ای که در جای خود مهم است این است که اکنون هماهنگی خوبی در نتیجه تلاش‌های ستاد بین نیروی انتظامی، گمرک، وزارت اطلاعات و تعزیرات حکومتی شکل گرفته است. قبلا نگاه دستگاه‌ها به داده‌های اطلاعاتی‌شان مانند نگاه ناموسی بود و حاضر نمی‌شدند آن اطلاعات را در اختیار دیگر دستگاه‌ها قرار دهند اما حالا در نتیجه تعامل و هماهنگی، این تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های مولد اطلاعات مانند گمرک، سازمان بنادر، راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و وزارت صنعت، معدن و تجارت، با دستگاه‌های متولی امر مبارزه با قاچاق مانند نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات انجام شده و در نتیجه تقاطع‌گیری اطلاعات الکترونیکی، این کشفیات محقق می‌شود. نکته دیگر اینکه در نتیجه مجموعه تلاش‌هایی که دستگاه‌های عضو ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کرده‌اند، کشفیات کالاهای قاچاق در سه‌ماهه نخست سال جاری نسبت به سه‌ماهه نخست سال گذشته تقریبا ٩ برابر شده است. این کشفیات از رقم حدود ١٨٥ میلیارد تومان در سه‌ماهه اول سال ٩٤ به حدود هزار‌و ٦٣١ میلیارد تومان در سه‌ماهه اول ٩٥ افزایش داشته‌اند که مؤید تلاشی است که مجموعه دستگاه‌های عضو ستاد به‌خصوص دستگاه‌های کاشف داشته‌اند.
این تقاطع‌گیری‌ها شامل حال دیگر بنادر، مناطق آزاد و بازارچه‌های مرزی هم می‌شود؟
کالا از هر مسیری که وارد کشور شود شامل این تقاطع‌گیری می‌شود؛ ما از این به بعد خود کالا را رصد می‌کنیم و اگر کالایی در سامانه‌ها ثبت نشده باشد قاچاق تلقی می‌شود. متأسفانه یکی از دروازه‌های قاچاق کشور مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی هستند که ضوابط و مقررات حاکم بر آنها به نحوی تسهیل‌کننده قاچاق است. به نظر ما مناطق ویژه و آزاد از رسالت قانونی و هدف اصلی که برای آن ایجاد شده‌اند، فاصله معناداری گرفته و به دروازه واردات تبدیل شده‌اند که بخشی از این واردات هم به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود. حالا با این تقاطع‌گیری‌ها اگر کالا از هر مسیری حتی از مناطق ویژه و آزاد، بدون انجام تشریفات گمرکی وارد سرزمین شود، قاچاق تلقی خواهد شد. به عبارتی کالاهایی که وارد مناطق ویژه می‌شود، تا زمانی که وارد سرزمین نشده قاچاق نیست اما اگر به شکل تجاری از فنس این مناطق خارج شوند و تشریفات قانونی را طی نکنند، قاچاق تلقی خواهند شد.
|
