مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی به ابهامات موجود در خصوص افزایش نقدینگی پاسخ داد و گفت: میزان نقدینگی از 506 هزار میلیارد تومان در شهریورماه سال 1392 به 873 هزار میلیارد تومان در شهریور ماه امسال رسیده است که 96 هزار میلیارد تومان از آن مربوط به افزایش پوشش آماری بوده است.

جعفر مهدیزاده در نشستی خبری به ابهامات آمار رشد نقدینگی پاسخ داد و در خصوص دستکاری آمار نقدینگی گفت: در دو سال گذشته حدود 270 هزار میلیارد تومان به نقدینگی اضافه شده است که 96 هزار میلیارد تومان آن مربوط به پوشش آماری موسسات جدید است و با ساختار اقتصادی فاصله زیادی ندارد.

وی به فرآیند گسترش و افزایش پوشش آماری در بانک مرکزی اشاره کرد و در پاسخ به این ابهام که گفته می‌شود پول موسسات اعتباری نزد بانک‌ها است پس چگونه با افزایش پوشش آماری، رشد نقدینگی افزایش می‌یابد، گفت: موجودی نقدی که عملا موسسات اعتباری نزد بانک‌ها قرار می‌دهند بسیار کمتر از سپرده‌ای است که در تراز‌نامه آنها پذیرفته شده است، لذا توجه به این موضوع می‌تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات در خصوص ساماندهی اطلاعات موسسات جدید باشد.

مهدیزاده گفت:موجودی نقدی که در بانک شکل گرفته، برای موسسات اعتباری به شکل یک سپرده نزد سایر بانک‌ها نگهداری می شود تا پاسخ نقدی مشتریان از طریق وجوه نقدی که در بانک‌ها سپرده شده است داده شود. بر این اساس این سپرده ها در آمار بانک های دیگر وجود داشته است.

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست های اقتصادی بانک مرکزی تصریح کرد: موسسات اعتباری قبل از ساماندهی سپرده‌هایی نزد بانک‌ها دارند که حجم آن بسیار کمتر از حجم سپرده‌هایی است که از بخش غیردولتی و مردم دریافت کرده‌اند، بنابراین عملا سپرده بانک بزرگ و تراز‌نامه بانک حجیم شده ولی مبلغ سپرده آنها نزد سایر بانک‌ها به مراتب کمتر می‌شود.

وی در خصوص فرآیند پوشش آمار نقدینگی در سال های 1392 و 1393 توسط بانک مرکزی، گفت: اطلاعات بانک‌ها بعد از دریافت مجوز از بانک مرکزی در سیستم پولی و بانکی درج می‌شود، اما موسسات اعتباری به دلیل طولانی شدن آغاز فعالیت بعد از دریافت مجوز، اطلاعات آنها با تاخیر در آمار نقدینگی ارائه می‌شود.

مهدیزاده ادامه داد: آمار بانکها و موسسات اعتباری جدید در سال 1392 در دو مرحله در محاسبات نقدینگی توسط بانک مرکزی وارد شد و براین سال در سال 1392 دو مرحله افزایش پوشش آماری داشتیم که یکی در آبان ماه و با ادغام دو موسسه صالحین و پیشگامان آتی در بانک آینده و دیگری در آذر ماه و بعد از اینکه اطلاعات آماری پنج بانک خاورمیانه، بین‌المللی کیش، قرض‌الحسنه رسالت ، ایران ونزوئلا و ایران زمین محاسبه شد، بود و در این دو مقطع آمار نقدینگی بانک مرکزی افزایش پیدا کرد.

مهدیزاده افزود: بنابراین بعد از اینکه در آذرماه 1392، اطلاعات پنج بانک جدید ایران زمین، خاورمیانه، ایران و ونزوئلا، رسالت و بین المللی کیش در آمارهای پولی کشور لحاظ شد،حدود 13 هزار میلیارد تومان به پوشش آمار نقدینگی اضافه شد و بانک مرکزی در اطلاعات منتشر شده خود بارها اعلام کرد که آمار نقدینگی با احتساب آمار این 5 بانک است.

وی اضافه کرد: با این اتفاق عملا در آذرماه افزایشی در حجم نقدینگی داشتیم، ولی این میزان، نقدینگی واقعی اضافه شده به اقتصاد نبود و تنها نقدینگی موجود بود که مورد محاسبه قرار گرفت.

مدیر اداره بررسی‌ها وسیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی افزود: همچنین در مرحله بعد و در اسفند‌ماه سال 1393 بانک قوامین به همراه دو موسسه کوثر و عسکریه به آمارهای پولی بانک مرکزی اضافه شدند و عملا در پایان سال 1393 با افزایش حجم نقدینگی به دلیل پوشش آماری مواجه شدیم.

مهدیزاده عنوان کرد: بنابراین با اضافه شدن این سه موسسه به آمارهای پولی و بانکی و افزایش حجم نقدینگی، نتایج گمراه کننده‌ای از رشد نقدینگی حاصل می‌شد، زیرا بانک قوامین به همراه دو موسسه کوثر و عسکریه از نظر حجم نقدینگی بسیار موثر بوده و قابل مقایسه با سایر موسسات ایجاد شده در سال 1392 نبودند، لذا برای همگن و قابل مقایسه کردن آمارهای نقدینگی سال 1393 با 1392، اطلاعات این دوبانک و دو موسسه جدید به اسفند 1392 تعمیم داده شد.

مهدیزاده اضافه کرد: بنابراین با اضافه شدن یک بانک و دو موسسه جدید با حجمی بالا می‌توانستیم شیفت و شکست دیگری در آمارهای نقدینگی بپذیریم که این موضوع تحلیل‌های آماری را با مشکل مواجه می‌کرد، اما توانستیم آمار اسفند‌ماه 1392 را با لحاظ بانک قوامین و دو موسسه دیگر دریافت کنیم و در اسفندماه 1392 اطلاعات پوشش آماری را با لحاظ این بانک و دو موسسه همگن کنیم. بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفت تنها یک تخلیه آماری انجام دهد؛ بنابراین افزایش پوشش ها در سال 1392 تخلیه شد و تنها یک شکست در آمارهای بانک مرکزی مورد محاسبه قرار گرفت، در غیر این صورت باید با دو شکست مواجه می‌شدیم .

مدیر اداره بررسی ها وسیاست های اقتصادی بانک مرکزی اضافه کرد: لذا رشدی که در اسفند‌ماه سال 1393 داشتیم به دلیل همگن شدن اطلاعات آماری بود، اما بعد از اسفند‌ماه سال 1393 اگر می‌خواستیم به آمارهای قبلی اتکاء کنیم رشد‌هایی که به دست می‌آوردیم رشد‌های ناهمگن بود بر این اساس اطلاعات به صورت ماهانه تهیه شد و آمارهای ماهانه سال 1393 با لحاظ موسسه کوثر و عسکریه و بانک قوامین تجمیع و رشد نقدینگی در مقاطع ماهانه همگن شد.

وی با بیان این‌که اکنون این شبهه مطرح می‌شود که چرا رشد ماهانه تغییر کرده است، توضیح داد: به دلیل این‌که ارقام سال 1392 با تغییراتی مواجه شد و پوشش آماری موسسات جدید اضافه شد، لذا رشد نقدینگی نسبت به سال 1392 افزایش پیدا کرد. بنابراین اختلاف آماری به معنای دستکاری بانک مرکزی در آمارهای پولی و بانکی نبوده و نشان دهنده تلاش بانک مرکزی جهت افزایش شفافیت آماری و فراهم کردن امکان مقایسه عملکرد این متغیرها است.

مدیر سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی با بیان این‌که آمار نقدینگی بانک مرکزی بازبینی شده است، افزود: آمارهای فروردین‌ماه تا بهمن‌ماه سال 1393 با لحاظ پوشش‌های جدید محاسبه شده و رشدی که اکنون ارائه می‌شود رشد همگن و درستی است که با رشد سال 1393 قابل مقایسه است.

وی گفت: در سال 1392 عملا شکست آماری تخلیه شد و رشد خالص معادل 12.9 درصد تغییر کرد و اثر خالص تمامی پوشش موسساتی که در سال‌های اخیر ایجاد شده بود، در یکسال ارائه شد در غیر این صورت باید در پایان اسفندماه 1393 شکست دیگری را می‌پذیرفتیم اما با این تغییرات از این پس تا زمانی که موسسه جدید وارد می‌شود، عملا شکست آماری در آمارها نخواهیم داشت.

به گفته وی، این موسسات تا پایان سال گذشته 81 هزار میلیارد تومان روی نقدینگی اثر گذاشتند.