چرخش از صنعت به مردم سران دولت خواستار توجه خودروسازان به خواست مصرف‌کنندگان شدند

 از زمانی که کمپین «خرید خودرو صفر ممنوع» در فضای مجازی اعلام موجودیت کرد تاکنون تحولات بسیاری در عرصه صنعت خودرو ایران رقم خورده که نحوه برخورد مسئولان دولتی با آن نیز از این تحولات و تغییرات بی‌نصیب نبوده است. در روزهای نخستی که این کمپین ایجاد و در فضای مجازی دست‌به‌دست شد، کمتر کسی به‌خصوص از مسئولان صنعت خودرو آن را جدی نمی‌گرفتند و حتی به آن واکنش نشان نمی‌دادند اما وقتی این کمپین مجازی گسترده‌تر شد و با آمار افت فروش خودرو گره خورد، حساسیت‌ها هم نسبت به آن بالا رفت.
در آن روزها به‌طور محسوس می‌شد افت فروش خودروهای داخلی را مشاهده کرد، افتی که با اخباری مبنی بر انباشت خودروهای صفر در پارکینگ خودروسازان تکمیل شد اما مواجهه مسئولان دولتی با این پدیده نیز جالب توجه است. نخستین جرقه واکنش مسئولان به کمپین تحریم خودرو توسط یکه‌زارع مدیرعامل ایران خودرو زده شد، آن‌جا که این مدیر خودرویی در پاسخ به سوالی درخصوص کمپین خودرویی با تأکید اعلام کرد که به هیچ عنوان قصد کاهش قیمت خودرو را نداریم و حداقل تا پایان‌ سال‌جاری قیمت‌ها به همین منوال ادامه خواهد یافت.
پیش از آن‌که منتقدان کیفیت پایین صنعت خودرو پاسخی به سخنان این مدیر صنعت خودرو بدهند، بلافاصله نعمت‌زاده در نشست خبری خود با خبرنگاران که بخش اعظم آن به موضوع خودرو و کمپین گذشت، انتقادات نسبت به این صنعت را وارد فاز جدیدی کرد. وی در سخنانی که باعث گلایه و دلخوری مردم شد، اعلام کرد که قیمت خودرو به هیچ عنوان تغییر نمی‌کند. پس از این اظهارات بود که کمپین تحریم خودرو وارد فاز تازه‌ای شد و در میان اعضای جامعه همه را پیگیرتر کرد چرا که براساس آمار رسمی پلیس، شماره‌گذاری خودروهای نو ١٥‌درصد کاهش یافت.
جبران انتقادات وزیر صنعت
هرچند اظهارات وزیر مسن کابینه یازدهم بسیار تند بود ولی واکنش سایر اعضای کابینه نشان داد که آنها رویه دیگری در پیش گرفته‌اند. پس از وزیر صنعت نخستین واکنش از سوی شخص رئیس‌جمهوری نشان داده شد که در تذکری به نعمت‌زاده درخصوص مخالفت‌های او با کمپین خواستار آن شد تا اعضای دولت در مقابل انتقادات صعه صدر بیشتری داشته باشند. در ادامه نعمت‌زاده نیز با اصلاح گفته‌های قبلی خود به نوعی از مردم عذرخواهی کرد.البته در این میان فرضیه جدیدی حتی از سوی برخی منتقدان خودرو مطرح شد که هر چند کمپین تحریم خودرو داخلی مردمی است ولی برخی از واردکنندگان خودرو و مخالفان دولت قصد دارند در ادامه راه این کمپین را به سمت منافع خود هدایت کنند. فرضیه‌ای که از سوی بسیاری از صاحبنظران نیز مهر تأیید خورد.با این حال، این موضوع هم باعث نشد تا برخی از مسئولان دولتی یک‌طرفه به انتقادات بحق مردم (نسبت به کیفیت پایین و قیمت بالای خودروهای داخلی) بنگرند. در این زمینه محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت نیز در یک برنامه تلویزیونی درباره کمپین خودرو ضمن توجه به صنعت خودرو به‌عنوان یک صنعت مهم داخلی از حق مردم هم دفاع کرد و از خودروسازان خواست که به مطالبات مردم توجه کنند.
نوبخت درباره قیمت خودرو نیز گفت: این‌که مردم ایران شایسته استفاده از محصولات با کیفیت و خودرو خوب هستند مورد تأیید و حمایت دولت است و از خودروسازان هم انتظار داریم به مطالبات مردم توجه کنند. یکی از مختصات اقتصاد مقاومتی حمایت از تولیدات داخل است و از مردم انتظار داریم از محصولات با کیفیت داخلی استفاده کنند و خوشبختانه خودروسازان هم برنامه‌های خوبی دارند و امیدواریم کیفیت افزایش یابد و قیمت‌ها هم متناسب شود.رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور افزود: سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هم باید نظارت کافی داشته باشد تا در حق مصرف‌کنندگان اجحافی صورت نگیرد. اگر ما از مردم می‌خواهیم از محصولات داخلی استفاده کنند در مقابل هم نباید انحصار برخی محصولات باعث افت کیفیت شود. به گفته وی، فرزندان این ملت در صنعت خودروسازی تلاش‌های خوبی دارند و نباید ما صنایع خود را تحریم کنیم، بلکه اقتصاد مقاومتی متکی به تولیدات داخلی است و این انتظار البته دو‌جانبه از مردم و تولیدکنندگان است.
عذرخواهی یک خودروساز
و قول خودروساز دیگر
جدی شدن موضوع تحریم خودرو و آثار زیانباری که می‌توانست بر این صنعت و سایر صنایع داشته باشد، مدیران دو خودروساز اصلی کشور یعنی ایران‌خودرو و سایپا را بر آن داشت تا به نوعی فضا را تلطیف کنند. در این زمینه مدیرعامل سایپا صراحتا از مردم بابت کیفیت پایین خودروها و خدمات پس از فروش نامناسب محصولات این شرکت عذرخواهی کرد و قول داد که تا پایان‌ سال‌جاری مردم تغییرات ملموسی را در کیفیت این خودروها شاهد باشند. البته مدیرعامل ایران‌خودرو از عذرخواهی از مردم صرفنظر کرد و تنها به دادن قول و وعده بهبود کیفیت بسنده کرد. به گفته وی که همان گفته‌های مدیرعامل سایپا را تکرار می‌کرد، مردم از این به بعد خودروهایی را تحویل می‌گیرند که تا ١٠‌هزار کیلومتر پیمایش هیچ نیازی به نمایندگی و تعمیرگاه و گارانتی نداشته باشند.
یک واکنش تازه
اما با وجود این‌که تا حدی از تب شدید روزهای گذشته خودرو کاسته شده است، معاون اجرایی رئیس‌جمهوری نیز در مراسم رونمایی از یک خودرو جدید، تقریبا با همان رویه نوبخت که مردم و خودروسازان را با هم در کف حمایت خود قرار داد و البته با صراحت بیشتری به موضوع کیفیت پایین خودروهای داخلی پرداخت. به گفته محمد شریعتمداری مردم طی سال‌های گذشته خودرو داخلی را با قیمتی گران‌تر و کیفیتی پایین‌تر از خودروهای مشابه خارجی خریداری کرده‌اند. وی افزود: گذشت آن ایامی که ایران هر روز خودرو پیکان ‌سال ٤٦ را به‌عنوان قرص آسپرین تولید کند و در اختیار مردم بگذارد، بلکه باید برای سلایق گوناگون خودروهای مختلف با قیمت‌ها و امکانات متفاوت تولید کنیم.معاون اجرایی رئیس‌جمهوری ادامه داد: در این زمینه اگر وزیر صنعت، معدن و تجارت یا رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در حمایت از تولید داخلی مخصوصا صنعت خودرو که البته انتقاداتی به آن وارد است، با جدیت و احساسات وارد گفت‌وگوی رسانه‌ای شدند، علت آن حمایت از اشتغال داخلی، حمایت از ایجاد درآمد برای خانواده‌های ایران و حمایت از شور و تلاش جوانان ایرانی است.اما مسئولان دیگر حوزه‌های دولت هم در این مسیر با خواست عمومی که افزایش کیفیت خودرو و عادلانه شدن قیمت‌هاست، همراه شده‌اند. وزیر بهداشت هم در سخنانی خواستار افزایش ایمنی خودروهای داخلی شد چرا که به گفته او، یکی از دلایل سوانح و بالا رفتن هزینه برای بخش درمان، کیفیت خودروهاست.در مجموع مرور واکنش دولتمردان به موضوع کمپین و همچنین کیفیت پایین خودروهای داخلی به نوعی ترکیبی از حمایت از مردم و صنعت را نشان می‌دهد. درواقع آنها ضمن این‌که مردم را برای انتقاد از صنعت خودرو محق می‌دانند بر ضرورت حمایت از تولید داخلی هم تأکید می‌کنند تا مبادا تداوم این تحریم منجر به ضرر اقتصاد ملی و صنایع وابسته به این صنعت نشود.