دریاچه ارومیه با حدود ۵۲ هزار کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه شور جهان بود که سال‌ها پیش به‌دلیل ویژگی زیست‌بومی منحصربه‌فرد خود در یونسکو ثبت شد.
این دریاچه که تا اوایل دهه ۸۰ پرآب بود و حتی برای عدم ورود آب به روستاهای اطراف و جاده‌های حاشیه‌ای، دژ خاکی جلوی آن نصب شده‌بود، با کاهش میزان بارش و همچنین افزایش مصرف آب به‌خصوص در بخش کشاورزی، روز به‌روز از میزان آب آن کاسته شد و اکنون فقط یک شانزدهم سطح حداکثری و یک هفتم سطح تراز آبی اکولوژیک آب در این دریاچه باقی مانده است.
احیای دریاچه ارومیه یکی از نخستین طرح‌های تصویبی دولت تدبیر و امید بود که ستاد احیای دریاچه ارومیه با شروع به‌کار دولت یازدهم و با مسئولیت معاون اول رئیس جمهور فعالیت خود را آغاز کرد.
هم اکنون این دریاچه در خطر خشک‌شدن کامل قرار دارد و طی ۱۳ سال گذشته شش متر کاهش سطح داشته و تا مرداد ماه سال جاری بیش از ۸۵ درصد از آب آن خشک شده است.
درحالیکه در چند سال اخیر مسئولان بر ضرورت احیای دریاچه ارومیه به عنوان چالش زیست محیطی کشور تاکید دارند و برنامه‌های مختلف تحقیقاتی و عملی برای احیای دریاچه ارومیه درحال انجام است ولی هنوز خبری از زنده شدن این دریاچه نیست.
یکی از همین طرح‌هایی که هنوز روی اجرا و یا عدم اجرای آن بحث‌هایی وجود دارد و کارشناسان درحال بررسی این طرح هستند معاوضه آب با گاز و نفت از کشورهای ارمنستان و گرجستان است.
احیای دریاچه ارومیه
۶۰ مترمکعب آب در هرثانیه وارد کشور می‌شود
عضو کمیسیون صنایع و نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص جزئیات این طرح گفت: اساتید دانشگاهی مطالعات لازم را برای انتقال آب از کشورهای گرجستان و ارمنستان به دریاچه ارومیه انجام داده‌اند.
علی علیلو با بیان اینکه قرار است ۶۰ مترمکعب آب در هرثانیه وارد کشورمان شده و به دریاچه ارومیه منتقل شود، افزود: درعوض کشور ما نیز به گرجستان نفت و گاز نه به صورت خام بلکه با ارزش افزوده می‌دهد.
وی سپس ادامه داد: آبرسانی به دریاچه ارومیه باتوجه به بحران آب موجود در کشور از طریق گرجستان و ارمنستان قابل قبول و توجیه‌پذیر است.
علیلو با اشاره به اینکه این آبرسانی از سرچشمه کرا و دریاچه سوان در کشورهای گرجستان و ارمنستان انجام می‌شود، ابراز داشت: این آبرسانی با سه ایستگاه پمپاژ که هر سه ایستگاه قرار دارند انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه دریاچه سوان در ۶۰ کیلومتری شمال‌شرقی ایروان پایتخت ارمنستان قرار دارد، گفت: سطح آب دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر به‌دلیل گرم شدن هوا، کاهش بارندگی‌ها و افزایش مصرف آب به مقدار قابل توجهی پایین آمده و باید برای احیای دریاچه درنگ نکرد و برنامه‌ها با سرعت پیش رود و به صورت اجرا شود.
دریاچه ارومیه
نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه انتقال آب از دریای خزر توجیهی ندارد، افزود: دریاچه ارومیه با اندک آب رود ارس و زاب احیا نخواهد شد پس نیاز است طرح‌های دیگری همچون آبرسانی از کشورهای همسایه انجام شود.
علیلو با تاکیدبر اینکه سرمایه‌گذار طرح انتقال آب از گرجستان و ارمنستان به دریاچه ارومیه مشخص شده، اظهار داشت: این طرح در دو سال به‌صورت کامل اجرا می‌شود.
طرح وارد کردن آب از کشورهای همسایه هنوز در دست بررسی است
اما نماینده ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آبرسانی از ارمنستان و گرجستان به دریاچه ارومیه گفت: طرح وارد کردن آب از کشورهای همسایه هنوز در دست بررسی است و نتیجه‌ای به‌دست نیامده است.
خلیل ساعی با اشاره به‌اینکه چند روز قبل علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با رئیس مجلس گرجستان از طرحی سخن گفته که طبق آن قرار است از کشور گرجستان آب به کشورمان وارد شود و درعوض نفت و گاز به این کشور داده شود، ابراز داشت: این طرح باید کارشناسی‌شده باشد چراکه همه طرح‌ها موافقان و مخالفان خاص خود را دارد.
وی با تاکید بر اینکه آبرسانی از گرجستان و ارمنستان در دست مطالعه بوده و هنوز قطعی نشده است، افزود: باید سطح ارتفاع دو دریاچه ارومیه و سوان گرجستان باهم مقایسه و میزان موتورهای پمپاژ نیز مشخص شود.
ساعی با اشاره به اینکه دریاچه ارومیه بیش از ۱۲۰۰ متر بالاتر از سطح دریای آزاد قرار گرفته است، گفت: انتقال آب از خزر به دریاچه ارومیه هزینه‌بر و خیلی مشکل است چراکه دو دریاچه اختلاف سطح بسیار زیادی باهم دارند.
دریاچه ارومیه
انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به ارومیه اقتصادی‌تر است
وی از بررسی طرح انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به ارومیه خبر داد و گفت: این طرح نیز در دانشگاه ارومیه توسط اساتید درحال بررسی است.
نماینده ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی با تاکید بر اینکه بررسی انتقال آب از دریاچه وان ترکیه برعهده آذربایجان غربی است، افزود: دریاچه وان ترکیه بزرگترین دریاچه این کشور است که در شرق ترکیه و در فاصله۱۶۰ کیلومتری دریاچه ارومیه قرار گرفته است.
ساعی با اشاره به اینکه انتقال آب از دریاچه وان به آن ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است، گفت: دریاچه وان بیش از ۲۰۰ متر بالاتر از دریاچه ارومیه قرار گرفته و نیاز به پمپاژ آب پایینی دارد که در مقایسه با دریای خزر ارتفاع خیلی کمتری از دریاچه ارومیه دارد خیلی بهتر و اقتصادی‌تر است.
وی با اشاره به اینکه دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۲ احیا می‌شود، گفت: در زمینه انتقال آب زاب نیز اقداماتی انجام شده که تا سال ۱۳۹۸ حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب از این محل به دریاچه ارومیه وارد خواهد شد.
نماینده ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی درخصوص کاهش سطح آب دریاچه ارومیه نیز گفت: امسال کاهش سطح آب در دریاچه ارومیه حدود ۷ سانتی‌متر بوده که در سال‌های گذشته کاهش تراز آب در این دریاچه سالانه بیش از ۴۰ سانتی‌متر بود.
با همه این اوصاف امیدواریم باهمت مسئولان و اجرای برنامه‌ها و طرح‌های علمی و کارشناسی شده، شاهد زنده شدن دریاچه ارومیه باشیم. |
